Egzamin zawodowy - ile trwa, ile trzeba mieć punktów?

Kluczowe kwestie dotyczące egzaminu zawodowego w szkole policealnej to:

• Obowiązkowość przystąpienia - od roku szkolnego 2019/2020 przystąpienie do egzaminu zawodowego jest warunkiem ukończenia szkoły. 
• Struktura dwuczęściowa - egzamin składa się z części pisemnej (test z 40 pytań zamkniętych trwający 60 minut) oraz części praktycznej (wykonanie zadania praktycznego trwające od 120 do 240 minut)
• Progi zdawalności - do zaliczenia egzaminu niezbędne jest uzyskanie minimum 50% punktów z części pisemnej oraz minimum 75% punktów z części praktycznej, przy czym obie części muszą być zdane
• Dokumenty potwierdzające kwalifikacje - po zdaniu egzaminu słuchacz otrzymuje certyfikat kwalifikacji zawodowej, a po uzyskaniu wszystkich certyfikatów dla danego zawodu oraz świadectwa ukończenia szkoły - dyplom zawodowy

Egzamin zawodowy składa się z dwóch obowiązkowych części, które muszą być zdane osobno, aby uzyskać certyfikat kwalifikacji zawodowej. Część pisemna trwa zawsze 60 minut i polega na rozwiązaniu testu składającego się z 40 zamkniętych zadań egzaminacyjnych, z których każde zawiera cztery odpowiedzi do wyboru - tylko jedna z nich jest poprawna. W przypadku kwalifikacji oznaczonych trzema literami (np. EKA.01, BPO.02) część pisemna przeprowadzana jest w systemie elektronicznym, natomiast dla kwalifikacji jedno- i dwuliterowych test odbywają się w wersji papierowej z wykorzystaniem kart odpowiedzi. Część praktyczna trwa znacznie dłużej i jej czas zależy od specyfiki danej kwalifikacji - może wynosić 120, 150, 180, 210 lub nawet 240 minut. Dokładny czas trwania części praktycznej dla konkretnej kwalifikacji jest określony w Informatorze o egzaminie zawodowym, który jest dostępny na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Z założenia część pisemna odbywa się w jednym terminie w całej Polsce, z kolei egzaminy praktyczne odbywają się przez kilka dni - aby ułatwić ich organizację w szkołach czy ośrodkach egzaminacyjnych.

Przystąpienie do egzaminu zawodowego wymaga przestrzegania ścisłych procedur egzaminacyjnych określonych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Zdający musi zgłosić się na egzamin pisemny i praktyczny najpóźniej 30 minut przed wyznaczoną godziną startu, posiadając przy sobie dowód osobisty lub inny dokument ze zdjęciem oraz długopis z czarnym tuszem. Do sali egzaminacyjnej kategorycznie zabronione jest wnoszenie jakichkolwiek urządzeń telekomunikacyjnych, w tym telefonów komórkowych, smartwatchy czy tabletów, a także materiałów i przyborów pomocniczych niewymienionych w komunikacie dyrektora CKE. Rzeczy osobiste takie jak torebki, telefony, kurtki czy klucze należy zostawić w wyznaczonym miejscu przed wejściem na salę egzaminacyjną. Wejście na salę odbywa się w kolejności według listy osób zdających, która jest wywieszona na drzwiach do sali, lub na wezwanie członka zespołu nadzorującego. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnego wykonywania zadań egzaminacyjnych, wniesienia lub korzystania z niedozwolonych materiałów i urządzeń albo zakłócania prawidłowego przebiegu egzaminu, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego może unieważnić egzamin danemu zdającemu, co skutkuje koniecznością przystąpienia do egzaminu w kolejnym terminie.

Część pisemna egzaminu zawodowego rozpoczyna się od otrzymania przez zdającego papierowej karty identyfikacyjnej zawierającej dane dostępowe - login oraz hasło - do elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego dla kwalifikacji trzyliterowych. Kartę identyfikacyjną można również wykorzystać do wykonywania obliczeń i zapisywania rozwiązań w trakcie testu. Po zalogowaniu się do systemu zdający widzi test składający się z 40 zamkniętych zadań egzaminacyjnych, z których każde zawiera cztery odpowiedzi do wyboru, przy czym tylko jedna z nich jest poprawna. Podczas części pisemnej można korzystać z materiałów i przyborów pomocniczych wskazanych w komunikacie dyrektora CKE - zazwyczaj są to długopis lub pióro z czarnym tuszem do zaznaczania rozwiązań oraz kalkulator prosty, który umożliwia wykonywanie tylko podstawowych działań matematycznych: dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, ewentualnie obliczania procentów lub pierwiastków kwadratowych z liczb. Test trwa dokładnie 60 minut i jest tak skonstruowany, aby weryfikować wiedzę teoretyczną z zakresu danej kwalifikacji zawodowej, obejmując zagadnienia związane z technologią, przepisami prawa, normami i standardami obowiązującymi w danej branży.

Część praktyczna egzaminu zawodowego ma charakter bardziej złożony i wymaga od zdającego nie tylko wiedzy teoretycznej, ale przede wszystkim umiejętności praktycznych związanych z wykonywaniem zawodu. Podczas tej części egzaminu zdający otrzymuje pakiet egzaminacyjny składający się z arkusza egzaminacyjnego (broszury zawierającej instrukcję i zadanie egzaminacyjne wraz z dokumentacją do jego wykonania) oraz karty oceny, a także materiały i narzędzia potrzebne do wykonania zadania egzaminacyjnego. Czas trwania części praktycznej wynosi od 120 do 240 minut w zależności od rodzaju kwalifikacji i jest określony w Informatorze o egzaminie zawodowym dla danej kwalifikacji. Podczas części praktycznej zdający może korzystać z długopisu lub pióra z czarnym tuszem oraz własnych przyborów wymienionych w komunikacie CKE dla danej kwalifikacji - mogą to być podstawowe przybory jak ołówek, gumka, linijka i temperówka, a w przypadku specjalistycznych kwalifikacji także narzędzia branżowe. Za przebiegiem egzaminu czuwa egzaminator, który ocenia nie tylko końcowy efekt pracy, ale również sposób wykonania zadania, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz organizację stanowiska pracy. Część praktyczna jest oceniana według szczegółowej karty oceny, w której określone są kryteria oceniania poszczególnych elementów zadania egzaminacyjnego.

System egzaminów zawodowych przewiduje możliwość przystąpienia do egzaminu w terminie dodatkowym dla osób, które z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie mogły przystąpić do egzaminu w terminie głównym lub musiały przerwać egzamin. Jeżeli zdający z usprawiedliwionych przyczyn nie przystąpił do części pisemnej lub praktycznej egzaminu zawodowego albo przerwał egzamin z części pisemnej lub praktycznej, może na udokumentowany wniosek przystąpić do danej części egzaminu w terminie dodatkowym. Wniosek taki musi być złożony do dyrektora szkoły nie później niż w dniu, w którym odbywa się część pisemna lub część praktyczna egzaminu zawodowego w terminie głównym, co wymaga szybkiej reakcji w przypadku nagłej choroby lub wypadku. Do wniosku należy dołączyć odpowiednią dokumentację potwierdzającą przyczyny niemożności przystąpienia do egzaminu - zazwyczaj jest to zaświadczenie lekarskie lub inny dokument potwierdzający wystąpienie zdarzenia losowego. Dyrektor szkoły przekazuje wniosek wraz z załączonymi dokumentami dyrektorowi Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, który rozpatruje go w terminie 2 dni od dnia jego otrzymania. Rozstrzygnięcie dyrektora OKE jest ostateczne i nie przysługuje od niego odwołanie, dlatego istotne jest staranne udokumentowanie przyczyn niemożności przystąpienia do egzaminu w terminie głównym.

Egzamin zawodowy w szkole policealnej to dwuczęściowy egzamin obowiązkowy, wymagający uzyskania minimum 50% punktów z części pisemnej (60 minut) i 75% punktów z części praktycznej (120-240 minut). Zdanie egzaminu jest warunkiem ukończenia szkoły i otrzymania certyfikatu kwalifikacji zawodowej, a po zdaniu wszystkich egzaminów z kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie - dyplomu zawodowego. Przystąpienie do egzaminu wymaga przestrzegania ścisłych procedur egzaminacyjnych, a w przypadku przyczyn losowych lub zdrowotnych możliwe jest przystąpienie do egzaminu w terminie dodatkowym po złożeniu udokumentowanego wniosku.