Czy można iść na studia bez matury?

Co musisz wiedzieć na temat matury i studiów? 

• Obowiązujące regulacje prawne nie pozostawiają wątpliwości – świadectwo dojrzałości stanowi bezwzględny wymóg dla kandydatów na wszystkie typy uczelni wyższych działających w Polsce.
• Wyjątek dotyczy wyłącznie laureatów i finalistów olimpiad – ci wyróżniający się uczniowie mogą być zwolnieni z egzaminu w jednym przedmiocie, lecz nie z całości egzaminu.
• Kształcenie na poziomie policealnym oferuje realną alternatywę – umożliwia zdobycie konkretnej profesji w ciągu 1-2,5 roku bez wymogu posiadania świadectwa maturalnego.
• Trwa publiczna dyskusja nad dostępnością edukacji wyższej dla osób z dysfunkcjami edukacyjnymi, lecz dotychczas nie zaowocowała zmianami legislacyjnymi.

Matura jest swego rodzaju zwieńczeniem edukacji na poziomie ponadpodstawowym. Obecnie zdający ją uczniowie mierzą się z pisemnymi testami obowiązkowymi obejmującymi matematykę, język polski oraz wybrany język obcy na poziomie podstawowym. Dodatkowo wszyscy zdający przystępują do dwóch egzaminów ustnych (j. polski i j. obcy) oraz przynajmniej jednego przedmiotu na poziomie rozszerzonym w formie pisemnej. Uzyskanie minimum trzydziestu procent punktów w każdej części oznacza zdanie egzaminu.

Czy jednak każdy absolwent szkoły średniej musi zdawać maturę? Absolutnie nie! Ukończenie liceum, technikum czy branżowej szkoły drugiego stopnia nie tworzy żadnego nakazu przystępowania do egzaminu. To indywidualna decyzja każdego absolwenta. Co więcej, matura nie ma wpływu na fakt ukończenia szkoły i uzyskanie wykształcenia średniego. Matura zdaje się istotna dopiero w momencie rozważania kontynuacji nauki na poziomie akademickim – wówczas jest ona niezbędnym dokumentem aplikacyjnym.

To właściwy moment na refleksję: czy akademicka ścieżka rzeczywiście odpowiada moim celom życiowym i zawodowym? A może istnieją równie wartościowe, a znacznie szybsze drogi do satysfakcjonującej kariery?

Istnieje w zasadzie jeden wyjątek od powyższej reguły. Dotyczy on laureatów przedmiotowych olimpiad lub konkursów organizowanych na szczeblu wojewódzkim bądź ogólnopolskim. Mogą oni “otrzymać indeks” uczelni wyższej z danego przedmiotu. Dotyczy to zarówno laureatów pierwszych miejsc, jak i finalistów zajmujących czołowe lokaty.

Co jednak ważne, przywilej obejmuje wyłącznie jeden przedmiot bezpośrednio związany z tematyką olimpiady! Nawet więc najbardziej utalentowani młodzi ludzie, zdobywający najwyższe laury w prestiżowych zawodach intelektualnych, nie są całkowicie zwolnieni z procedury maturalnej. Pozostałe komponenty egzaminu muszą zostać przez nich zdane na normalnych zasadach.

Przyznać trzeba, że w ostatnich latach rozpoczęła się dyskusja dotycząca alternatywnych form dostępu do edukacji wyższej. Szczególną uwagę poświęca się sytuacji młodzieży borykającej się ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Czy uczniowie z dyskalkulią, dysleksją lub funkcjonujący w spektrum autyzmu powinni mieć odmienną ścieżkę dostępu do uniwersytetów?

Ministerstwo Edukacji i Nauki w odpowiedziach na interpelacje parlamentarne konsekwentnie jednak podkreśla, że obecne regulacje nie przewidują możliwości całkowitego zwolnienia z egzaminu dojrzałości. Jednocześnie resort wskazuje na szeroki zakres dostosowań proceduralnych dostępnych dla osób posiadających odpowiednie orzeczenia o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Praktycznie oznacza to wydłużenie czasu na rozwiązanie zadań, możliwość wykorzystania sprzętu komputerowego, obecność asystenta wspierającego czy specjalnie przygotowane materiały egzaminacyjne dostosowane do typu dysfunkcji. 

Nie należy się więc spodziewać zmian w zakresie zasad dostępu do uczelni wyższych. Szczególnie, że istnieją też możliwości poprawiania egzaminu maturalnego. Z kolei osoby bez wykształcenia średniego mogą ukończyć liceum ogólnokształcące dla dorosłych - które pozwala na przystąpienie do matury.

Brak świadectwa dojrzałości absolutnie nie przekreśla jednak szans na zawodowy sukces i satysfakcjonującą karierę! Szkoły Policealne - takie jak Cosinus, stanowią realną opcję zdobycia profesjonalnych kompetencji w stosunkowo krótkim czasie. Głównym wymogiem formalnym jest posiadanie wykształcenia średniego – rezultat egzaminu maturalnego pozostaje bez znaczenia.

Oczywiście absolwent takiej placówki nie otrzyma tytułów akademickich – licencjata, inżyniera czy magistra. Te stopnie naukowe są zarezerwowane wyłącznie dla osób, które ukończyły uczelnie wyższe. Można jednak zdobyć konkretną profesję, często w zaledwie jeden lub dwa lata. W wielu przypadkach całkowicie wystarcza to do zdobycia dobrej pracy lub założenia własnej działalności gospodarczej.

Choć akademicka ścieżka edukacyjna pozostaje niedostępna dla osób bez matury, to dalszy  rozwój i budowanie kompetencji jest jak najbardziej realne! Pomimo wyraźnych wymagań prawnych dotyczących świadectwa dojrzałości w kontekście studiów wyższych, funkcjonuje wiele alternatywnych form kształcenia umożliwiających zdobycie konkretnego zawodu i cennych kwalifikacji.

Szkoły policealne, a także Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe nie wymagają zdanego egzaminu, jednocześnie otwierając dostęp do interesujących i dobrze wynagradzanych profesji. Dzięki bogatej ofercie edukacyjnej skierowanej do uczniów w każdym wieku możliwe jest budowanie kariery bez posiadania świadectwa dojrzałości.

To realna perspektywa dla tysięcy ludzi świadomie wybierających praktyczne kształcenie zamiast wieloletniej drogi akademickiej. Czy to właściwy wybór? Jeśli masz określoną wizję zawodową i priorytetem jest szybkie zdobycie konkretnych umiejętności umożliwiających podjęcie pracy – zdecydowanie tak.

Nie pozwól, aby brak matury ograniczał Twoje ambicje zawodowe i życiowe plany. Istnieją sprawdzone drogi prowadzące do sukcesu zawodowego, stabilnego zatrudnienia i satysfakcjonujących zarobków, które nie wymagają przejścia przez egzamin dojrzałości. Kluczem jest świadomy wybór ścieżki odpowiadającej Twoim indywidualnym predyspozycjom, celom i możliwościom.